Παντζάρια, ένα ισχυρό φάρμακο που μας δώρισε η φύση

Τα παντζάρια είναι πλούσια σε μια ισχυρή φυτική χρωστική και αντιοξειδωτική ουσία την βητακυανίνη, η οπαία δίνει το βαθύ κόκκινο χρώμα σε αυτό το λαχανικό. Η βητακυανίνη μπορεί να περιορίσει τη βλάβη που προκαλούν στον οργανισμό οι ελεύθερες ρίζες αλλά και να αναστείλει τη δημιουργία καρκινικών κυττάρων στο στομάχι, το έντερο, τους πνεύμονες, και το νευρικό σύστημα, σύμφωνα με κάποιες έρευνες. Βελτιώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού βοηθώντας στην αναγέννηση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης περιέχουν διοξείδιο του πυριτίου, ζωτικής σημασίας για το υγιές δέρμα, τα νύχια, τους συνδέσμους, τους τένοντες και τα οστά.
Το παντζάρι (Beta vulgaris) ανήκει στην ίδια οικογένεια με το σπανάκι. Tο παντζάρι ή αλλιώς κοκκινογούλι είναι βολβοειδές λαχανικό και αναπτύσσεται μέσα στο χώμα. Θεωρείται υπερφάρμακο λόγω των πολλών και θρεπτικών συστατικών, βοηθώντας μας έτσι να αντιμετωπίσουν αρκετές ασθένειες χωρίς να καταφύγουμε σε φάρμακα.

Το παντζάρι, περιέχει σε μεγάλη ποσότητα κάλιο, φώσφορο, ασβέστιο, θείο, ιώδιο, σίδηρο, χαλκό, αλλά και ίχνη από σπάνια μέταλλα, όπως ρουμπίνιο και κάσιο. Παράλληλα περιέχει βιταμίνες Β1 και Β2 και φυσικά υδατάνθρακες, ίνες, αλλά και πρωτεΐνες.
Οι Ρωμαίοι είναι εκείνοι που φρόντισαν για την συστηματική καλλιέργεια του στην Νότια Ευρώπη. Στην αρχαιότητα οι βολβοί του άγριου παντζαριού χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο σε περιπτώσεις πονοκεφάλων και οδοντόπονων. Ο Γαληνός και ο Διόσκουρος, πίστευαν ότι είχε μια ισχυρή αιμοποιητική δύναμη, κάτι που και σήμερα έχει αποδειχθεί. Γι αυτό συστήνουν, τα παιδιά που έχουν αναιμία να πίνουν χυμό παντζαριού. Αναφέρονται επίσης περιστατικά ατόμων που έπασχαν από λευχαιμία, να θεραπεύονται καταναλώνοντας ένα κιλό παντζάρια την ημέρα. Ακόμη οι βολβοί του παντζαριού έχουν χρησιμοποιηθεί ευεργετικά σε πολλές ηπατικές δυσλειτουργίες, αφού ενεργοποιούν την ηπατική αποτοξίνωση. Επίσης περιέχουν μια χρωστική που ονομάζεται βήτα-κυανίνη που παρέχει ισχυρή προστατευτική δράση έναντι διαφόρων εκφυλιστικών καταστάσεων. Η βητακυανίνη, βοηθάει στην αντιμετώπιση γνωστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και τη γεροντική άνοια.

Οι ίνες που μας προμηθεύουν έχουν δείξει ότι υποστηρίζουν την εντερική λειτουργία και την εξισορρόπηση των επιπέδων χοληστερόλης.
Ο συνδυασμός των ινών που περιέχουν και της βήτα-κυανίνης φαίνεται να προστατεύουν τον εντερικό σωλήνα από εκφυλιστικά φαινόμενα. Η βητακυανίνη αποτρέπει τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι, η οποία μπορεί να προκληθεί από την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία, την ανεπάρκεια πρωτεϊνών, το διαβήτη κτλ.

Σε μελέτες που έγιναν πάνω σε ζώα, οι ίνες του βολβού έδειξαν ότι ενισχύουν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ενζύμων της υπεροξειδάσης και s-τρανσφεράσης της γλουταθειόνης, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των εξειδικευμένων λευκοκυττάρων που είναι υπεύθυνα για την απομάκρυνση των μη φυσιολογικών κυττάρων.
Ο χυμός των βολβών προστατεύει ακόμη από κυτταρικές αλλοιώσεις του στομάχου, σε περιπτώσεις κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφών πλουσίων σε νιτρικά άλατα (κυρίως επεξεργασμένα κρέατα), επειδή εμποδίζει το σχηματισμό νιτροζαμινών.

Ακόμα πολύ ωφέλιμος θεωρείται ο χυμός γι αυτούς που πάσχουν από ρευματισμούς και αρθριτικά. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην αποτοξίνωση του ήπατος και σε αυτό οφείλονται πολλές από τις ευεργετικές δράσεις του.

Τα κόκκινα παντζάρια έχουν αρκετές ποσότητες μαγνησίου κι έτσι βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου. Προσοχή όμως, τα πράσινα παντζάρια περιέχουν οξαλικό οξύ, το οποίο δυσχεραίνει την απορρόφηση του ασβεστίου.

Ο χυμός των παντζαριών έχει την ιδιότητα να αυξάνει τις αντοχές των ατόμων κατά 16%. Η υψηλή περιεκτικότητα των παντζαριών σε νιτρικά ιόντα μειώνει τις απαιτήσεις του οργανισμού για οξυγόνο, καθιστώντας την γυμναστική πιο εύκολη. Υπεύθυνη για την βελτίωση των αντοχών κατά αυτόν τον τρόπο, είναι η μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μονοξείδιο του αζώτου. Τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει στον οργανισμό ο χυμός του παντζαριού δημιουργεί λιγότερη κούραση και περισσότερες αντοχές, Αθλητές, άτομα που επιτελούν επίπονες και κουραστικές εργασίες, ηλικιωμένοι, άτομα που πάσχουν από διάφορες παθήσεις βλέπουν την κατάστασή τους και την ποιότητα ζωής τους να βελτιώνεται με ένα ποτήρι παντζαρόζουμο την ημέρα.

Tα παντζάρια είναι πλούσια στο ένζυμο καταλάση, ένα από τα βασικότερα αντιοξειδωτικά ένζυμα το οποίο έχει την ιδιότητα να υπερασπίζεται τον οργανισμό μας από τις ελεύθερες ρίζες η δε ανεπάρκειά της-της καταλάσης- σχετίζεται με το άσπρισμα των μαλλιών, την αρθρίτιδα, την οστεοαρθρίτιδα και άλλες εκφυλιστικές νόσους του οργανισμού. Επίσης έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και γι αυτό θεωρείται ότι προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη.

Tο φολικό οξύ που βρίσκεται στις φυτικές ίνες των παντζαριών, μπορεί να μειώσει τόσο τη χοληστερίνη, όσο και τα τριγλυκερίδια.

Τα παντζάρια περιέχουν μια ουσία, τη βηταΐνη, η οποία μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και θωρακίζει απέναντι σε διάφορες καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεγάλες ποσότητες ομοκυστεΐνης στον οργανισμό μπορεί να ευθύνονται για φλεγμονές στα αιμοφόρα αγγεία. Η βηταΐνη είναι μια χολίνη η οποία συντελεί αποτελεσματικά στην μείωση της ομοκυστεΐνης και έτσι θωρακίζει την καρδιά μας.
Τα παντζάρια αποτελούν ένα φυσικό καθαρτικό και βοηθούν σε προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα και οι αιμορροΐδες. Επίσης, ο χυμός πατζαριού θεωρείται καλός σε προβλήματα όπως ο ίκτερος, κατά την οποία το σώμα χρειάζεται υγρά και υδατάνθρακες.

Ο βολβός παντζαριού και ιδιαίτερα τα φυλλώδη τμήματα του παντζαριού περιέχουν υψηλή συγκέντρωση οξαλικών αλάτων, οπότε τουλάχιστον η εκτεταμένη χρήση του δεν συνίσταται σε άτομα με ιστορικό οξαλικών λίθων ασβεστίου στους νεφρούς. Επίσης καλό είναι να γίνεται επαρκής αραίωση του πολτού με ικανή ποσότητα καθαρού νερού.
Καλό είναι να επισημάνουμε ότι τα ούρα, αλλά και τα κόπρανα, γίνονται κόκκινα σε όσους καταναλώνουν παντζάρια, γι αυτό να μην ανησυχήσουν και νομίσουν ότι είναι αίμα.

Πηγή: ftiaxno.gr

Kοκκινογούλι και τα μυστικά του!

Θεωρείται απαραίτητο διατροφικό στοιχείο λόγω των πολλών και θρεπτικών συστατικών, βοηθώντας έτσι να αντιμετωπιστούν αρκετές ασθένειες χωρίς φάρμακα.
Το παντζάρι ή αλλιώς κοκκινογούλι ή αλλιώς κηπευτικό τεύτλο είναι βολβοειδές λαχανικό και αναπτύσσεται υπογείως. Είναι ευρωπαϊκό λαχανικό και γνωστό από την αρχαιότητα, μάλιστα ο Θεόφραστος το ονομάζει "τεύτλον το μέλαν". Η γογγυλόριζα μαζί με ένα μικρό μέρος του φυλλώματος είναι το βρώσιμο μέρος.

Χαρακτηριστικά

Το πατζάρι έχει πλούσιο φύλλωμα. Τα φύλλα είναι μεγάλα και έχουν χρώμα πράσινο με μια κοκκινωπή απόχρωση. Η ρίζα αναπτύσσεται κατακόρυφα και αρχικά είναι πασσαλώδης, ενώ στη συνέχεια γίνεται σφαιρική ή κωνική. Το φυτό ανθίζει το δεύτερο χρόνο μετά τον χειμώνα ή την εαρινοποίηση δεδομένων χαμηλών θερμοκρασιών. Οι ταξιανθίες αποτελούνται από μικρά και ερμαφρόδτια άνθη και κάθε σπόρος αποτελείται από 2-5 σπέρματα.

Ποικιλίες

Οι εμπορικές ποικιλίες χαρακτηρίζονται από έντονο κόκκινο χρώμα της γογγυλόριζας. Οι ποικιλίες διαφέρουν ως προς την ανθεκτικότητα στην πρώιμη άνθηση, τον αριθμό των σπόρων ανά καρπό, τα χαρακτηριστικά των φύλλων(σχήμα και μέγεθος) και τα χαρακτηριστικά της γογγυλόριζας (σχήμα, μεέγεθος, χρώμα και εσωτερική ποιότητα).

Σπορά και Φροντίδα

Τα παντζάρια, έχουν μέτριες απαιτήσεις. Καλλιεργείται σε όλες τις κλιματολογικές συνθήκες και είναι αρκετά ανθεκτικό στο ψύχος, τόσο στο υπέργειο τμήμα του φυτού όσο και η γογγυλόριζα. Το έδαφος πρέπει να είναι βαθύ, μέσης σύστασης και καλά αποστραγγιζόμενο. Για καλύτερα αποτελέσματα, το χώμα θα πρέπει να είναι καλά λιπασμένο με κομπόστ ή κοπριά χωνεμένη. Μια καλλιέργεια πατζαριού με μέση παραγωγή 3 τον/στρεμ. αφαιρεί από το έδαφος 7,5 κιλά αζώτου Ν, 3 κιλά Ρ2 Ο5 , 13 κιλα Κ2Ο. Έχει ανάγκη από ικανοποιητική υγρασία σε όλη την διάρκεια της καλλιέργειας. Ωστόσο η υπερβολική υγρασία του εδάφους δημιουργεί προβλήματα στην ανάπτυξη της γογγυλόριζας, ενώ η έλλειψη νερού κάνει τις γογγυλόριζες ινώδεις. Το ξερό έδαφος, θα αυξήσει τη ζώνωση στο παντζάρι (χλωμοί δακτύλιοι στο πατζάρι). Το ιδανικό pH του εδάφους είναι 6 με 6,8. Όπως σε όλες τις καλλιέργειες λαχανικών προσοχή δύνεται στη ζιζανιοκτονία.

Ο πολλαπλασιασμός του πατζαριού γίνεται αγενώς με σπόρο. Οι σπόροι του παντζαριού φυτεύονται απευθείας στο χώμα και τοποθετούνται σε βάθος περίπου 1 εκατοστού και σε αποστάσεις 2-3 εκατοστά. Οι σπόροι θα βλαστήσουν σε περίπου 5 με 12 ημέρες ανάλογα με τις συνθήκες και τη θερμοκρασία. Ενδείκνυται πρώτα σε φυτώριο και στη συνέχεια με μεταφύτευση στο χωράφι, όταν τα σπορόφυτα φτάσουν σε ύψος περίπου τα 5 εκατοστά. Οι αποστάσεις συνίσταται στα 7 με 15 εκατοστά. Όσο πιο μεγάλη είναι η απόσταση, τόσο περισσότερο χώρο θα έχει να αναπτυχθεί ο βολβός του παντζαριού και άρα το παντζάρι θα γίνει μεγαλύτερο.
Η σπορά μπορεί να γίνει τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο για παραγωγή το φθινόπωρο και το χειμώνα, Ακόμα μπορεί να γίνει το τρίμηνο Φεβρουάριο – Απρίλιο για παραγωγή την άνοιξη και το καλοκαίρι. Η διάρκεια της καλλιέργειας, από τη σπορά έως τη συγκομιδή και κυμαίνεται από 2,5-5 μήνες.

Ασθένειες και Εχθροί

Από τις κυριότερες ασθένειες των πατζαριών είναι οι εξής: Αγρότιδες ή Καραφατμέ ή Κοφτοσκούληκα, Αλτερναρίωση τεύτλων, Άλτης ή Ψύλλος, Ατομάρια, Βρωμούσες, Ιώδης σήψη, Κάμπιες Λεπιδοπτέρων Pieris brassicae, Κασσίδα, Καστανή σήψη τεύτλων, Κερκόσπορα των τεύτλων, Κλεονός, Κομβονηματώδεις, Λίξος, Μαλακή σήψη τεύτλων, Μηλολόνθη ή Ασπροσκούληκο, Μπλανίουλος, Μύγα ή φυλλορύκτης των τεύτλων, Νηματώδεις, Νηματώδης στελεχών και βολβών στα σιτηρά, Οτιόρρυγχος.

Υγεία

Θεωρείται απαραίτητο διατροφικό στοιχείο λόγω των πολλών και θρεπτικών συστατικών, βοηθώντας έτσι να αντιμετωπιστούν αρκετές ασθένειες χωρίς φάρμακα. Είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, νιτρικά άλατα, μαγνήσιο, σίδηρο, κάλιο, νάτριο, φώσφορο, ασβέστιο, ψευδάργυρο, θείο, ιώδιο, χαλκό, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Α, βιταμίνη C, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, β-καροτένιο και φυτοθρεπτικά συστατικά όπως η βετανίνη και η βουλγαξανθίνη,το αντιοξειδωτικό που δίνει στα παντζάρια το βαθύ κόκκινο χρώμα τους.
Επίσης, τα παντζάρια είναι πλούσια στο ένζυμο καταλάση, ένα από τα βασικότερα αντιοξειδωτικά ένζυμα, που υπερασπίζεται τον οργανισμό μας από τις ελεύθερες ρίζες• η δε ανεπάρκειά της σχετίζεται με το άσπρισμα των μαλλιών, την αρθρίτιδα κι άλλες εκφυλιστικές νόσους του οργανισμού. Τα παντζάρια είναι ένα από τα πιο εύγεστα λαχανικά. Οι ρίζες του παντζαριού φημολογείται ότι έχουν πολλά θρεπτικά συστατικά και είναι ωφέλιμες για την υγεία. Τα πράσινα φύλλα τους είναι ακόμη πιο υγιεινά καθώς περιέχουν μεταλλικά στοιχεία, βιταμίνες και ίνες.
Ο χυμός παντζαριού μπορεί να βοηθήσει και όσους έχουν πρόβλημα υψηλής πίεσης. Έρευνα του Queen Marry University of London απέδειξε ότι όσοι έπιναν μόλις ένα ποτήρι 250ml χυμού παντζαριού, μείωναν την πίεσή τους εντός 24 ωρών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ποσότητα νιτρικού άλατος είναι αυτή που έχει τις ευεργετικές – για την υψηλή πίεση – ιδιότητες. Αυτό οφείλεται στην μετατροπή του νιτρικού άλατος -με το σάλιο- σε νιτρώδες άλας. Επιπλέον τα νιτρικά άλατα που προσφέρει στον οργανισμό ο χυμός από παντζάρια οδηγεί σε μείωση της πρόσληψης οξυγόνου κατά την άσκηση γεγονός που δημιουργεί λιγότερη κούραση. Η μείωση της πρόσληψης οξυγόνου που προσφέρει ο χυμός των παντζαριών δεν μπορεί να επιτευχθεί από κανένα άλλο τρόπο ακόμη και από τη σκληρή προπόνηση.
Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο στον οργανισμό μας για την σωστή απορρόφηση του ασβεστίου και την συντήρηση των οστών. Τα παντζάρια έχουν αρκετές ποσότητες μαγνησίου κι έτσι βοηθούν στην καλύτερη αξιοποίηση του ασβεστίου. Επίσης περιέχουν βητακυανίνη, ένα αντιοξειδωτικό το οποίο βοηθάει στην αντιμετώπιση γνωστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και η γεροντική άνοια. Το συγκεκριμένο αντιοξειδωτικό αποτρέπει την περαιτέρω ζημιά στα εγκεφαλικά κύτταρα. Έρευνες πάνω στο καρκίνο του εντέρου, έχουν δείξει ότι οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των παντζαριών ενισχύουν την ανάπτυξη των κυττάρων CD8, τα οποία εντοπίζουν και καταστρέφουν ανώμαλα κύτταρα.\

Χρήστος Απ. Κρικέλας
Γεωπόνος Msc ΓΠΑ

Share on Google Plus