Τροφοπενίες: Βασικά χαρακτηριστικά - διάγνωση

Τροφοπενία ονομάζεται η παθολογική κατάσταση, ενός φυτού, που προκαλείται από την μερική ή ολική αδυναμία πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων.

Η τροφοπενία μπορεί να είναι απλή, όταν υπάρχει έλλειψη ενός μόνο στοιχείου, ή σύνθετη, όταν το πρόβλημα περιλαμβάνει έλλειψη περισσοτέρων στοιχείων. Η έλλειψη μπορεί να οφείλεται στην ανεπάρκεια ή στην απουσία του στοιχείου από το υπόστρωμα, οπότε και ονομάζεται πραγματική, ή στην αδυναμία των ριζών να απορροφήσουν το στοιχείο, ενώ αυτό υπάρχει στο υπόστρωμα, είτε γιατί αυτό είναι δεσμευμένο, είτε γιατί η διαδικασία πρόσληψης εμποδίζεται από άλλους παράγοντες, οπότε και ονομάζεται φαινομενική.

Μια τροφοπενία, μπορεί να μείνει κρυφή, να μη δώσει εμφανή σημάδια για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε και είναι δύσκολη η διάγνωση και αντιμετώπιση της. Σε αντίθετη περίπτωση που αυτή γίνει ορατή, η έγκαιρη χορήγηση του στοιχείου που έχει πρόβλημα μπορεί να επιφέρει γρήγορα την υγεία του φυτού.

Σε φυτά τα οποία βρίσκονται σε δοχεία και αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις, η διάγνωση μίας τροφοπενίας, μπορεί να γίνει μόνο μακροσκοπικά, αφού όλες οι υπόλοιπες μέθοδοι, δεν έχουν πρακτική εφαρμογή, είτε γιατί είναι δαπανηρές, είτε γιατί το υποκείμενο αποτελεί ειδική περίπτωση και δεν μπορεί να ελεγχθεί συστηματικά. Το πρόβλημα την μακροσκοπικής μεθόδου είναι η ομοιότητα των χαρακτηριστικών των διαφόρων τροφοπενιών, αλλά σίγουρα παρέχει εξαιρετική βοήθεια στη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Μακροσκοπικά οι τροφοπενίες χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Αυτές που επηρεάζουν πρώτα τα παλαιότερα φύλλα στη βάση του φυτού και των κλαδιών (τροφοπενίες αζώτου, φωσφόρου, καλίου και μαγνησίου) και σε αυτές που επηρεάζουν πρώτα τα φύλλα στις κορυφές των κλαδιών και μετά εξαπλώνονται χαμηλότερα (τροφοπενίες ασβεστίου, βορίου, μαγγανίου και σιδήρου).

Τροφοπενία Αζώτου

Εμφανίζεται αρχικά στα κατώτερα φύλλα και προχωράει σταδιακά προς τα ανώτερα. Το φύλλωμα γίνεται αρχικά ανοιχτόχρωμο πράσινο, ενώ αργότερα κιτρινοπράσινο, έως κίτρινο. Εμφανίζονται νεκρώσεις στα κατώτερα φύλλα. Οι νέοι βλαστοί έχουν μικρή ανάπτυξη, ενώ είναι ξυλώδεις, λεπτοί και ανορθωμένοι. Οι καρποί είτε απουσιάζουν, είτε είναι πολύ μικρού μεγέθους.

Τροφοπενία φωσφόρου

Είναι δύσκολη η μακροσκοπική διάγνωση. Εμφανίζεται αρχικά στα κατώτερα φύλλα και προχωράει σταδιακά προς τα ανώτερα. Τα φύλλα αποκτούν έντονο σκούρο πράσινο χρώμα ενώ αργότερα εμφανίζονται ερυθροί, πορφυροί ή και μωβ μεταχρωματισμοί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων ή ακόμα και στους μίσχους. Η εικόνα του φυτού είναι καχεκτική ενώ η ανάπτυξη είναι μικρή. Εμφανίζεται κυρίως σε όξινα και κρύα υποστρώματα που κατακρατούν πολύ υγρασία.

Τροφοπενία καλίου

Εμφανίζεται στα κατώτερα και παλιότερα φύλλα και μόνο σε πολύ προχωρημένο στάδιο προσβάλει τα υπόλοιπα φύλλα. Στην περιφέρεια και τις άκρες των φύλλων εμφανίζονται έντονα χλωρωτικοί μεταχρωματισμοί με ακανόνιστο σχήμα που στη συνέχεια νεκρώνονται ενώ προχωρούν προς το εσωτερικό του ελάσματος. Τα φύλλα τελικά πέφτουν και οι ρίζες αποκτούν έντονο καστανό χρώμα.

Τροφοπενία μαγνησίου

Εμφανίζεται στα κατώτερα και παλιότερα φύλλα, σε προχωρημένο στάδιο προσβάλει τα υπόλοιπα φύλλα. Αρχικά εμφανίζεται χλώρωση στην περιφέρεια των φύλλων που σταδιακά επεκτείνεται μεταξύ των κύριων νεύρων. Αργότερα εμφανίζεται το χαρακτηριστικό διάστικτο πορφυρό ή μωβ χρώμα στις χλωρωτικές επιφάνειες. Σπάνια τα φύλλα νεκρώνονται, αλλά συχνά το σύνολο των φύλλων του φυτού μπορούν να αποχρωματιστούν.

Τροφοπενία ασβεστίου

Εμφανίζεται στα ανώτερα και νεώτερα φύλλα, συνήθως συνοδεύεται με νέκρωση των οφθαλμών της κορυφής Τα φύλλα αρχικά εμφανίζουν χλώρωση και κατόπιν νέκρωση στην κορυφή ή στις πλευρές του ελάσματος. Αργότερα παρατηρείται λεύκανση των νεύρων, των χλωρωτικών τμημάτων των φύλλων. Μπορεί να συνοδευτεί από παραμόρφωση και κάμψη των φύλλων.

Τροφοπενία βορίου

Εμφανίζεται στα ανώτερα και νεώτερα φύλλα, συνήθως συνοδεύεται με νέκρωση των οφθαλμών της κορυφής. Τα νεαρά φύλλα αποκτούν αρχικά ανοιχτό πράσινο χρώμα που σταδιακά γίνεται κίτρινο. Σε προχωρημένα στάδια παρουσιάζεται μικροφυλλία, ενώ τα μεσογονάτια διαστήματα είναι πολύ μικρά. Σε κλαδιά που παρουσιάζουν τα συμπτώματα νεκρώνεται το κάμβιο και μπορεί να γίνει ορατό με την αφαίρεση του φλοιού.

Τροφοπενία μαγγανίου 

Εμφανίζεται στα ανώτερα και νεώτερα φύλλα, χωρίς να συνοδεύεται, συνήθως, με νέκρωση των οφθαλμών της κορυφής. Τα νεαρά φύλλα αρχικά εμφανίζουν μικρή μεσονέυρια χλώρωση, που δύσκολα γίνεται αντιληπτή. Αργότερα εμφανίζονται νεκρωτικές κηλίδες στους ιστούς που έχουν επηρεαστεί ενώ τα νεύρα αποκτούν καστανή απόχρωση.

Τροφοπενία σιδήρου

Εμφανίζεται στα ανώτερα και νεώτερα φύλλα, χωρίς να συνοδεύεται, συνήθως, με νέκρωση των οφθαλμών της κορυφής. Τα νεαρά φύλλα παρουσιάζουν το χαρακτηριστικό πράσινο δίκτυο νεύρων ενώ το έλασμα σταδιακά αποκτά όλο και πιο ανοιχτό πράσινο χρώμα. Αργότερα εμφανίζεται αποχρωματισμός σε όλο το έλασμα και σπανιότερα νέκρωση στην κορυφή και την περιφέρεια.

Share on Google Plus